Qabashada Maka: Waa Maalin Cafis iyo Dulqaad… Soo Celinta Xuquuqda Dadka Xaqa u leh Dagaal La’aan
Sanado badan oo cadaadis iyo barakicin ah ka dib, nabigu (scw) wuxuu la soo noqday ciidan muslimiin ah si ay u qabsadaan Maka oo ahayd magaaladii xurmada lahayd ee xaqdarada laga saaray. Si kastaba ha ahaatee, qabsashadani ma ahayn mid ciidan dhaqameed; balse, waxay ahayd maalin cafis iyo dulqaad, waa maalin libin u ah mabaadi’da aadamaha iyo qiyamka guusha hubka. Maxay ahaayeen dhacdooyinkii ku dhacay duullaankan barakeysan , maxaase casharro ah oo uu qabtay?
Jebinta Axdiga: Dhimbiilkii Guuleysiga
Sababta degdega ah ee loo qabsaday Maka waxay ahayd Quraysh oo jabisay heshiiskii Xudeybiyah. Hishiiskaas ka dib, qabiilkii Khuzaah waxay isbahaysi la galeen Muslimiinta, qabiilkii Bakarna waxay la galeen gaashaanbuur Qureysh. Qabiilka Bakar oo garab ka helaya Qureysh ayaa weerar ku qaaday qabiilka Khuzaca, tiro ka mid ah iyaga oo bedqabana way laayeen. Nebigu (scw) markuu ogaaday jabintaas cad ee heshiiska, wuxuu go’aansaday inuu qabsado Maka. Jebinta axdigu waxay siisay fursad rabaani ah oo lagu soo celinayo Baydka xurmada leh oo laga nadiifiyo sanamyada.
Dhaqdhaqaaqa Ciidanka Islaamiga ah: Waa Cunsurka Yaabka iyo Xikmada Nabiga
Nebigu (scw) waxa uu Madiina ka baxay tobankii bisha Ramadaan sannadkii siddeedaad ee hijriga, isaga oo wata ciidan aad u tiro badan oo ka kooban toban kun oo dagaalyahan. Dhaqdhaqaaqa wuu qariyey intii suurtagal ah si aanay Quraysh u ogaan imaatinkiisa oo aanay dagaal isu diyaarin. Rasuulku (scw) waxa uu damcay in uu Maka galo isagoon dhiig ku daadan, qabashadii Madiinana ay noqoto mid aan dagaal ahayn.
Markii ciidankii Islaamku soo gaareen duleedka Maka, nabigu (scw) wuxuu amray nin walba inuu dab shido. Dabka ka dhashay ayaa dooxa ka soo dhex muuqan doona, taasoo qureysh siinaysa aragtida baaxadda weyn ee ciidanku, waxayna niyad jabinaysaa go’aankoodii ahaa inay iska caabiyaan. Sidii baa dhacday markii ay cabsidu ku fiday quluubta Quraysh.
Gelida Maka: Gumeysiga Wayn ee Dagaal La’aan
Rasuulku (scw) wuxuu ka soo galay Maka 20-kii Ramadaan isagoo duullaan ah, isagoo dhinaca sare ka soo galay, iyadoo kooxo kale ay ka soo galeen dhinacyo kala duwan. Muslimiintii waxay la kulmeen iska caabin yar, wuxuuna Nebigu (scw) soo galay Maka isagoo khushuucsan, madaxiisuna ku foorarsan yahay buurtiisa, isagoo Eebbe weyne ugu mahad-celinaya duullaankaas weyn.
Daliil: Waxaa laga wariyey Saxiix Muslim in laga wariyey Cabdullaahi Binu Mughaffal, Eebbe haka raalli noqdee, inuu yidhi: “Waxaan arkay Rasuulkii Ilaahay (scw) maalintii la furay Maka oo korkiisa dul saaran, isagoo akhrinaya Suuratul Fatx isagoo soo laabanaya.
Maalinta Cafiska iyo Dulqaadka: “Tag, xor baad tahay.”
Qisooyinka cajiibka ah ee ku saabsan qabsashadii Maka waxaa ka mid ah mawqifkii Nebiga (scw) uu la qaatay dadkii dhibka u geystay, ka saaray, lana dagaalamayey sannado badan. Rasuulku (scw) ayaa hor istaagay Kacbada, wuxuuna soo ururiyay madaxdii iyo culimaa’udiinkii qureysh, wuxuuna weydiiyey, “Reer Qureysh, maxaad u malaynaysaan inaan idinku sameeyo? Jawaabtoodii waxay noqotay “ Wanaagsan, walaal gob iyo abti sharaf leh”. Markaasuu (naxariis iyo nabadgalyo Eebbe korkiisa ha yeelee) isagoo qalbi ballaadhan oo aan xumaan iyo ciil midna ka qabin ku yidhi: “Tag, xor baad tahay”.
Mawqifkan weyni waxa uu muujinayaa dulqaadka iyo is-cafinta ugu sarraysa ee Islaamka, taas oo muujinaysa in guulaysiga dhabta ahi aanu seeftu ahayn mid lagu gaadho oo keliya, balse uu yahay mid lagu gaadho qalbiyo cafiya oo cafiya, iyo qiyamka guushaas. Maalintii Maka la qabsaday waxay ahayd maalin naxariiseed ee ma ahayn maalin aargoosi.
Nadiifinta Kacbada: U Soo Celinta Xaqa Ciddii Leh
Nebigu (scw) markuu Maka soo galay ka dib waxa uu aaday Kacbada oo ah gurigii uu dhisay Nabi Ibraahiim (scw) si uu ugu bishaareeyo kalinimada Alle oo ay ku nijaaseeyeen Mushrikiinta Sanamyada. Rasuulku (scw) waxa uu Kacbada ka nadiifiyey sanamyadii iyo sanamyadii hareeraheeda iyo gudihiisa ku sugnaa, isaga oo akhrinaya qawlka Eebbe kor ahaaye ee ahaa:
وَقُلْ جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ ۚ إِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوقًا
(Suuradda Al-Israa: 81).
Daliil: Dhacdadan waxa lagu qoray Saxiixul Bukhaari iyo Saxiix Muslim . Haddaba, Kacbada waxay dib ugu soo laabatay sidii ay ku cibaadaysan jirtay, oo ah kalidii Alle, waxaana ka soo kacay baaqii ducada, iyadoo ku dhawaaqday guusha Islaamka.
Gabagabo: Guusha Qiimaha iyo Casharkii Naxariista
Qabsashadii Maka waxay ahayd dhacdo taariikhi ah oo weyn. Ma ahayn guul ay Muslimiintu cadawgooda ka gaareen oo keliya, balse waxay sidoo kale ahayd guul ay ka gaareen naxariista naxariista daran, iyo dulqaadka aargoosiga. Gumeysigaasi wuxuu ka koobnaa macnihii ugu wacnaa ee Islaamka, wuxuuna caddeeyay in xoogga iimaanka iyo akhlaaqda ay tahay waxa ugu weyn ee keena guuleysiga. Waa cashar daa’im ah in weynaanta dhabta ahi ay ku jirto in la is cafiyo marka la awoodo, guusha ugu weynina ay tahay guusha qalbiga.
Sidee bay sheekada qabsashadii Maka noogu dhiirigelin kartaa inaan ku faafino qiyamka dulqaadka iyo cafiska bulshooyinkayada?
