Marmar ma dareentaa culayska nolosha oo kugu soo badanaya? Ma waxaad raadinaysaa meel nabad iyo xasillooni ay ku jirto mashquulka iyo mashquulka adduunka? Jawaabtu waxay ku jirtaa tiirka weyn ee Islaamka: salaadda . Salaaddu ma aha dhaqdhaqaaq iyo xusuus keliya; waa safar ruuxi ah oo maalinle ah , xiriir toos ah oo ka dhexeeya addoonka iyo abuurihiisa, waana furaha wanaag kasta oo adduun iyo aakhiro.
Ducada: tiirka diinta iyo aasaaska guusha
Salaaddu waa tiirka labaad ee Islaamka ka dib labada markhaati ee iimaanka. Nebi Muxammad (NNKH) wuxuu ku tilmaamay inay tahay tiirka iimaanka. Sida uu tiirku iimaanka ugu hiiliyo una hiiliyo ayay salaadduna u tahay waxa qofka muslimka ah iimaankiisa u hiiliya una xoojisa. Waa waxa ugu horreeya ee addoonka lagula xisaabtamayo maalinta qiyaame. Hadday fayow tahay, dhammaan camalkiisu waa hagaagsan yihiin. Hadii ay musuq maasuqdo wuu fashilmi doonaa oo waayi doonaaye.
Sidee salaaddu noloshaada u iftiimisaa?
- Nabad iyo xasillooni: Adduunka ay ka buuxaan walaac iyo walbahaar, ducadu waxay bixisaa xasillooni. Ilaahay hortiisa oo la istaago, oo la baryo, oo la akhriyo aayadkiisa waxay ka saartaa welwelka, naftana waxay siisaa nabad aan la qiyaasi karin. Waa fursad maalinle ah oo lagu shubo ruuxa oo maskaxda lagu nadiifiyo.
- Nadiifinta Ruuxa iyo Jirka: Qubaysiga salaadda ka hor maaha kaliya daahirin jidheed; waa diyaargarow ruuxi ah oo lala kulmo Ilaah. Xagga salaadda lafteeda, dembiyada ayay nadiifisaa. Nabigu (naxariis iyo nabadgalyo Eebbe korkiisa ha yeelee) wuxuu yidhi:- Bal ii waran haddii uu Wabi ku jiro albaabkiinna mid ka mid ah oo uu ku maydho shan jeer maalintii, ma wax wasakh ah ayaa ku hadhay? Waxay yiraahdeen: “Wasakh kuma hadhi doono isaga.” Wuxuu yidhi: “Taasi waxay la mid tahay shanta salaadood, Eebbe wuxuu ku tirtiraa dembiyada”. (waa lagu heshiiyey)
- Maamulka iyo edbinta waqtiga: Ducada waqtiyada cayiman waxay muslimiinta bartaa edaabta iyo ixtiraamka waqtiga. Waxay maalinta u qaybisaa marxalado ruuxi ah, waxay ina xasuusinaysaa mudnaantayada, waxayna ina siisaa qaab dhismeedka maalinteena.
- Ka-hortagga akhlaaqda iyo xumaanta: Eebbe kor ahaaye wuxuu qur’aanka kariimka ah ku yidhi: “Akhri waxa lagugu soo dejiyey oo kitaabka ah, ooga salaadda, illeen salaaddu waxay reebtay xumaanta iyo xumaanta, xuska Eebbena waa ka weyn yahay, Eebbena waa ogyahay waxaad falaysaan”. (Al-Cankabuut: 45) 45). Qofka Muslimka ah ee si joogto ah u ooga salaadiisa qalbi-hoosaadku waxa uu ku helayaa in uu ka celinayo dembiyada, sababtoo ah waxa ay xoojiyaan xidhiidhkiisa Eebbe iyo kobcinta damiirkiisa diineed.
- Xoog iyo Taageero: Marka aad la kulanto dhibaatooyin, ducadu waa isha xooggaaga. Inaad Alle u noqotid ducada iyo kaalmadiisa oo aad ka raadsato salaad kasta waxay ku siinaysaa kalsooni iyo kalsooni inuu Ilaahay kula jiro oo aanu ku niyad jabin.
Ka dhig salaadda qayb ka mid ah maalintaada.
Haddii aad raadsato nolol ay ka buuxaan barako, xasillooni, iyo qanacsanaan, ka dhig mudnaantaada ducada. Ha ka mid noqon kuwa dib u dhiga ama dayaca. Ku bilow tillaabooyin fudud: Ilaali salaadda. Akhri wax ku saabsan wanaaggeeda, daawo muuqaallo sharraxaya, oo dhegayso muxaadarooyin kor u qaadaya khushuucdaada iyo jacaylkaaga.
Ducadu waa maalgashigaaga dhabta ah ee adduun iyo aakhiro. Waa iftiin qalbigaaga nuuriya, kuna haga jidkaaga, ku siinaya xasiloonida maskaxda oo aadan meel kale ka heli karin.
