Het verhaal van Jozef, vrede zij met hem: Van de put naar de troon Lessen in geduld en goddelijke kracht
In de annalen van Koranverhalen die tijd en ruimte overstijgen, schittert het verhaal van Yusuf, vrede zij met hem, als een uniek juweel, niet alleen een verslag van gebeurtenissen en personages, maar een diep geloofsepos, terecht bekend als de“beste verhalen” in het Boek van God. Het is een verhaal dat onschatbare lessen met zich meedraagt in prachtig geduld dat niet bezoedeld wordt door paniek, vergiffenis wanneer dat mogelijk is, dat het verlangen naar wraak overstijgt, en het onthult de wijsheid van goddelijke beproevingen die grote tegenslagen veranderen in grote zegeningen. Van de duisternis van een diepe put naar de duisternis van een gevangenis, en dan naar de troon van een grote koning, is de hand van goddelijke macht duidelijk, die de zaak beheert, het lot transformeert, en degenen die geduldig en vroom zijn verheft, zodat mensen weten dat Gods plan het grootste goed is, zelfs als het voor de ogen verborgen is.
Broederlijke afgunst: De vonk van het lot en het begin van een diepe beproeving
Het verhaal van Yusuf, vrede zij met hem, begon met het goede nieuws van een droom die hij als kleine jongen had, waarin hij elf planeten, de zon en de maan hem zag aanbidden. Dit visioen was een teken van een grote toekomst die de jongen te wachten stond. Jozef vertelde zijn visioen aan zijn vader Jakob, vrede zij met hem, die zich met zijn profetisch inzicht en kennis van het interpreteren van visioenen realiseerde dat zijn zoon een grote status en een hoge positie zou krijgen, en dat God hem zou blijven zegenen met profeetschap en koningschap. Maar Jakob, een wijze vader, raadde zijn zoon aan dit visioen niet aan zijn broers te vertellen, uit angst dat het afgunst en jaloezie bij hen zou opwekken en zij een plan zouden beramen dat hem zou kunnen schaden.
Bewijs: De Koran vermeldt deze eerste dialoog die een voorspel was van de beproeving in Surah Yusuf:
إِذْ قَالَ يُوسُفُ لِأَبِيهِ يَا أَبَتِ إِنِّي رَأَيْتُ أَحَدَ عَشَرَ كَوْكَبًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ رَأَيْتُهُمْ لِي سَاجِدِينَ (4) قَالَ يَا بُنَيَّ لَا تَقْصُصْ رُؤْيَاكَ عَلَىٰ إِخْوَتِكَ فَيَكِيدُوا لَكَ كَيْدًا ۖ إِنَّ الشَّيْطَانَ لِلْإِنسَانِ عَدُوٌّ مُّبِينٌ (5)
(Surat Yusuf: 4-5).
Helaas had afgunst de harten van zijn broers al in zijn greep (behalve zijn broer Benjamin). Ze zagen dat hun vader Jakob Jozef en zijn broer meer bevoorrechtte dan hen, ook al waren zij ouder en machtiger. Ze kwamen bij elkaar en beraamden een duivels plan om hem uit de weg te ruimen door hem in de diepe put van de berg te gooien, zodat een of andere wagen (reizigers) hem zou oppikken en van hen zou weghalen. Ze misleidden hun vader en vroegen hem om Yusuf met hen mee te nemen om te spelen en plezier te maken, en na veel aandringen stemde Jakob toe, terwijl hij zich angstig en bezorgd voelde.
De broers voerden hun misdaad uit door Jozef als klein kind in de put te gooien en keerden vervolgens terug naar hun vader met het hemd van Jozef besmeurd met vals bloed (ze slachtten een schaap en besmeurden het hemd van Jozef met het bloed daarvan), waarbij ze valselijk beweerden dat de wolf hem had opgegeten. Jakob was diep bedroefd en wist dat ze logen, maar hij kon niet anders dan een prachtig geduld hebben en zijn zaken aan God overlaten, en hij bleef hopen dat Jozef zou terugkeren, terwijl hij nooit zijn geloof in Gods vermogen en wijsheid verloor.
Van de duisternis van de put tot de test van kuisheid in het paleis van Al-Aziz: De volharding van profetie
Een paar dagen later kwam er een handelskaravaan op weg naar Egypte langs de put. Ze stuurden hun kelner om water te halen, en toen hij zijn emmer liet vallen, raakte Yusuf eraan vast en ging met de emmer naar buiten. Ze verkochten hem goedkoop op de slavenmarkt in Egypte. Zo ging Jozef van de wreedheid van zijn broers en de duisternis van de put naar het paleis van Aziz van Egypte (zijn minister), waar hij werd gekocht door Aziz en zijn vrouw Zuleikha (de vrouw van Aziz), en Jozef groeide op in een heel andere omgeving, een omgeving van luxe en rijkdom, maar het was beladen met grote verleiding.
In het paleis van Aziz werd Jozef volwassen en God had hem wijsheid en kennis gegeven en hem mooi gemaakt. Hier werd Jozef onderworpen aan een grote test van zijn kuisheid, zuiverheid en geloof. De vrouw, Zulekha, nadat ze de deuren goed gesloten had, maakte hem het hof en probeerde hem op verschillende manieren te verleiden. Maar Yusuf, vrede zij met hem, met zijn standvastige geloof en vroomheid, weigerde toe te geven aan de zonde en zocht zijn toevlucht tot God.
Bewijs: De Heilige Koran beschrijft deze moeilijke situatie die de kuisheid en zuiverheid van Jozef benadrukt in Surah Yusuf:
وَرَاوَدَتْهُ الَّتِي هُوَ فِي بَيْتِهَا عَن نَّفْسِهِ وَغَلَّقَتِ الْأَبْوَابَ وَقَالَتْ هَيْتَ لَكَ ۚ قَالَ مَعَاذَ اللَّهِ ۖ إِنَّهُ رَبِّي أَحْسَنَ مَثْوَايَ ۖ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ
(Surat Yusuf: 23).
Jozef kwam in de verleiding om te doen wat van een mens verwacht mocht worden, maar Gods onfeilbaarheid en standvastigheid hielden hem in bedwang. Toen de vrouw van Aziz ontmaskerd werd nadat een getuige uit haar familie getuigde dat hij onschuldig was, gooide ze hem onterecht en valselijk in de gevangenis, ondanks dat ze wisten dat hij onschuldig was, om zichzelf vrij te pleiten en haar gezicht in de maatschappij te redden.
Gevangenis: Een station voor Dawah en empowerment met kennis
Yusuf ging onschuldig de gevangenis in, zonder andere schuld dan zijn kuisheid en zuiverheid. Hij wanhoopte niet en verzwakte niet, maar gebruikte zijn tijd in de gevangenis als een platform om de oproep tot God te prediken en het monotheïsme onder de gevangenen te verspreiden. God gaf hem de kennis om visioenen te interpreteren, een grote zegening die in die tijd slechts enkelen kenden. Hij interpreteerde de visioenen van de barman en de bakker die bij hem in de gevangenis waren en vertelde hen wat er met elk van hen zou gebeuren, maar hij vergat niet hen uit te nodigen tot het zuivere monotheïsme en maakte van de gelegenheid gebruik om hen te vragen naar de interpretatie van het visioen.
Bewijs: In Soerah Yoesoef wordt vermeld dat hij de twee gevangenen tot Allah roept voordat hij het visioen interpreteert:
يَا صَاحِبَيِ السِّجْنِ أَأَرْبَابٌ مُّتَفَرِّقُونَ خَيْرٌ أَمِ اللَّهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ (39) مَا تَعْبُدُونَ مِن دُونِهِ إِلَّا أَسْمَاءً سَمَّيْتُمُوهَا أَنتُمْ وَآبَاؤُكُم مَّا أَنزَلَ اللَّهُ بِهَا مِن سُلْطَانٍ ۚ إِنِ الْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ ۚ أَمَرَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ ۚ ذَٰلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ (40)
(Surat Yusuf: 39-40).
Jozef bleef nog een paar jaar in de gevangenis, wachtend op verlichting van God, wetend dat God de leiding heeft over zijn zaken en dat elke tegenspoed een weg is naar een zegen. Tot de dag kwam dat de koning iemand nodig had om zijn wonderbaarlijke visioen te interpreteren, wat alle priesters en waarzeggers niet konden.
Empowerment op aarde: Van de duisternis van de gevangenis naar de troon van Egypte
Toen iedereen niet in staat was om het visioen van de koning te interpreteren (zeven vette koeien opgegeten door zeven magere koeien, zeven groene en één droge), herinnerde de barman die uit de gevangenis kwam zich Jozef (vrede zij met hem) en zijn vermogen om visioenen te interpreteren. Hij ging naar hem toe in de gevangenis en vertelde hem het visioen van de koning. Yusuf, vrede zij met hem, interpreteerde het visioen nauwkeurig en wetenschappelijk, dat jaren van voorspoed en vruchtbaarheid zouden worden gevolgd door jaren van tegenspoed en droogte, en adviseerde de koning een wijs plan om de komende crisis te beheersen, door gewassen te verzamelen in de voorspoedige jaren en ze op te slaan voor gebruik in de droge jaren.
De koning was onder de indruk van Jozefs wijsheid, kennis en intellect en besefte dat hij onschuldig was aan de beschuldigingen waarvoor hij gevangen was gezet. Hij liet hem vrij uit de gevangenis, benoemde hem tot Aziz van Egypte (minister van Schatkist en Staatsfinanciën) en plaatste alle rijkdommen van het land onder zijn beheer.
Bewijs: De Almachtige zei, verklarend deze goddelijke machtiging van Yusuf in Surah Yusuf:1
وَقَالَ الْمَلِكُ ائْتُونِي بِهِ أَسْتَخْلِصْهُ لِنَفْسِي ۖ فَلَمَّا كَلَّمَهُ قَالَ إِنَّكَ الْيَوْمَ لَدَيْنَا مَكِينٌ أَمِينٌ (54) قَالَ اجْعَلْنِي عَلَىٰ خَزَائِنِ الْأَرْضِ ۖ إِنِّي حَفِيظٌ عَلِيمٌ (55) وَكَذَٰلِكَ مَكَّنَّا لِيُوسُفَ فِي الْأَرْضِ يَتَبَوَّأُ مِنْهَا حَيْثُ يَشَاءُ ۚ نُصِيبُ بِرَحْمَتِنَا مَن نَّشَاءُ ۖ وَلَا نُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ (56)
(Surat Yusuf: 54-56).
Zo gaf God Jozef de macht om de economische zaken van Egypte te beheren en het land te redden van een dreigende hongersnood dankzij zijn management en de kennis die God hem gaf.
Broeders ontmoeten en het grote pardon: Het hoogtepunt van mooi geduld
Na jaren van voorspoed en dan het begin van de droogtejaren die de regio troffen, kwamen de broers van Jozef naar Egypte om voorraden en voedsel te brengen, want ze hadden gehoord dat de Aziz van Egypte voedsel verkocht tegen een eerlijke prijs. Joesoef herkende hen toen hij hen zag, maar zij herkenden hem niet, want zijn uiterlijk en status waren veranderd. Na verschillende ontmoetingen, tests en intriges onthulde Yusuf zijn ware identiteit aan hen.
Hier bereikt het verhaal zijn hoogtepunt in de meest wonderbaarlijke vorm van vergeving. Na alle afgunst, intriges, hem in de put gooien en hem als slaaf verkopen, nam Jozef geen wraak op hen. Hij vergaf hen met een zuiver hart, vergaf hun fouten en vroeg God om hen te vergeven.
Bewijs: Yoesoef zei tegen hen op een tolerante en vergevingsgezinde manier:
قَالَ لَا تَثْرِيبَ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ ۖ يَغْفِرُ اللَّهُ لَكُمْ ۖ وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ
(Surat Yusuf: 92).
Toen werd hij herenigd met zijn vader Jakob, zijn moeder en zijn broers in Egypte, en het visioen dat hij in zijn jeugd had gezien ging in vervulling, want ze bogen zich voor hem neer, niet in aanbidding, maar in eerbied voor zijn status.
Epiloog: Wijsheid en lessen uit “De Beste Verhalen”.
Het verhaal van Jozef, vrede zij met hem, wordt terecht beschouwd als het “beste van de verhalen” vanwege de diepgaande wijsheid en lessen die worden herhaald in de levens van mensen door de eeuwen heen. Het leert ons fundamentele lessen in:
- Prachtig geduld: Hoe pijn, verdriet, scheiding en onrecht veranderen in een grote vreugde en goddelijke kracht wanneer geduld gepaard gaat met volledig vertrouwen en absoluut vertrouwen op God.
- Kuisheid en zuiverheid: Volharding tegenover de sterkste verleidingen en verzoekingen, en dat God zijn trouwe dienaar beschermt.
- Vergeving is een grote waarde: Een grote waarde in het overwinnen van kwaad, het uitstijgen boven wraak en het bouwen van bruggen van barmhartigheid en verzoening, zelfs met degenen die onrecht is aangedaan.
- De wijsheid van beproevingen: Hoe beproevingen in het leven van een gelovige slechts manieren zijn voor voorbereiding, bevordering in rangen en goddelijke bekrachtiging die alleen komt na grote tegenspoed.
- De zekerheid van Gods belofte en voorzienigheid: Hoe Gods voorzienigheid voor de mens groter en omvattender is dan de voorzienigheid van de mens voor zichzelf, en dat de goede afloop en de zekere verlichting zijn voor de vromen en geduldigen die vertrouwen op Gods bestemming en wijsheid.
- Het belang van kennis en wijsheid: Hoe de wetenschap van het interpreteren van visioenen en wijsheid in het managen van crises leidden tot de overleving en empowerment van Joseph.
Het verhaal van Yusuf (vrede zij met hem) is een boodschap van hoop voor iedere getroffene, en een duidelijk bewijs dat Allah de beloning van degenen die goed doen niet verliest, dat er onvermijdelijk verlichting komt na tegenspoed, dat al het goede van Allah komt, die als enige de meester is over alle dingen, en dat de rechtvaardige afloop altijd is voor degenen die geduldig en vroom zijn.
Wat is de belangrijkste les die je uit het verhaal van Jozef kunt trekken nadat je het in detail hebt gelezen?
